अर्थ समिति सभापति सन्तोष चालिसेले एकद्वार नीति नभएसम्म क्रसर र खानीका समस्या समधान नहुने बताउनुभएको छ ।सोमवार न्युज एजेन्सी नेपालले आयोजना गरेको नदी र खानीजन्य पदार्थको उत्खनन्मा देखिएका कानूनी समस्या समाधान विषय राउण्डटेवल कार्यक्रममा बोल्दै समिति सभापति चालिसेले यस्तो बताउनुभएको हो । उहाँले अर्थसमितिले प्रधानमन्त्रीको अमेरिका भ्रमण सकेर आएपछि तत्काल बसेर एकद्वार प्रणालीको नीति बनाउने विषयमा छलफल गरी निचोड निकाल्ने प्रतिवद्धता जनाउनु भयो । सभापति चालिसेले क्रसर तथा खानी क्षेत्रका काम गर्ने सबै व्यवसायी र सरकारी निकायहरुलाई समेट्ने गरी नीति बनाउने बताउनु भयो । उहाँले अर्थतन्त्रमा ठूलो योगदान गर्ने क्रसर उद्योगमा परेको संकटको समाधान सरकारले तत्काल समाधान गर्न आवश्यक रहेको बताउनु भयो । उहाँले नेपालमा २ करोड घनमिटर गिट्टी वालुवा र ढुङ्गा आवश्यकता रहेको भन्दै ३१ करोड घनमिटर नेपालका खोना नालाबाट गिट्टी वालुवा र ढुङ्गा झिक्न सक्ने अवस्था रहेको उल्लेख गर्नुभयो । उहाँले गिट्टी वालुवा र ढुङ्गा उत्खनन् नगर्दा खोला बस्तीमा पस्ने समस्या आउन थालेको बताउनु भयो । उहाँले क्रसर व्यवसायीहरुले सरकारलाई २८ अर्ब हरेक वर्ष राजश्व तिर्ने गरेको भन्दै सरकारले कानून बनाउन नसक्ने,क्रसर उद्योगी,टिपर उद्योगीलाई बचाउन नसक्ने एक आपसमा दोसारोपण गरेर बस्ने काम भएको उल्लेख गर्नुभयो । उहाँले नेपालले उत्खनन् गर्न नसक्दा प्रत्येक वर्ष १ अर्बको बालुवा भारतले उत्खनन् गर्ने गरेको बताउनु भयो ।

उहाँले भन्नुभयो,‘क्रसर उद्योग क्षेत्रमा रहेका समस्याहरुको विषयमा प्रधानमन्त्रीको अमेरिका भ्रमण सकेर आएपछि तत्काल बसेर एकद्वार प्रणालीको नीति बनाउने काममा लाग्छौं । क्रसर तथा खानी क्षेत्रका काम गर्ने सबै व्यवसायी र सरकारी निकायहरुलाई समेट्ने गरी नीति बनाउछौं । एकद्वार नीति नभएसम्म क्रसर र खानीका समस्या समधान हुँदैन । पछिल्लो समय इमान्दारिता हराएको छ । यसमा कानूनी जटिलता मिलाउन बाँकी छ । नेपालमा २ करोड घनमिटर गिट्टी वालुवा र ढुङ्गा आवश्यकता छ । ३१ करोड घनमिटर नेपालका खोना नालाबाट गिट्टी बालुवा र ढुङ्गा झिक्नुपर्ने अवस्थामा छ । गिट्टी बालुवा र ढुङ्गा उत्खनन् गरे खोला बस्ती बस्ने समस्या छ । क्रसर व्यवसायीहरुले सरकारलाई २८ अर्ब हरेक वर्ष राजश्व तिरिराख्नु भएको छ । सरकारले कानून बनाउन नसक्ने,क्रसर उद्योगी,टिप्पर उद्योगीलाई बचाउन नसक्ने एक आपसमा दोसारोपन गरेर बस्ने काम भएको छ । यता प्रत्येक वर्ष १ अर्बको बालुवा भारत निकासी भएर आरामले भारतले उत्खनन् गर्नैपर्छ । क्रसर व्यवसायीहरुलाई अन्याय भएको छ । मुलुक अर्थतन्त्रको हिसावले धर्मराएर हिँड्नुपरेको छ । राज्यले उठाउनु पर्ने कर उठाउन नसकेको समस्या भएको छ । मुलुकको अर्थतन्त्रमा राजश्वको माध्यमबाट योगदान गर्ने निजी क्षेत्रलाई यो हालतमा छाड्ने काम भएको छ । अहिले अर्थतन्त्रको चार खम्बा मध्ये एउटा खम्बा सहकारी क्षेत्र समस्यामा रहेको छ ।’

उहाँले मुलुकको अर्थतन्त्र संकटमा रहेको भन्दै राज्यले उठाउनुपर्ने कर समेत उठाउन नसकेको बताउनु भयो । उहाँले अहिले अर्थतन्त्रको चार खम्बा मध्ये एउटा खम्बा सहकारी क्षेत्र समस्यामा रहेको भन्दै नियमन निकायसमेत नभई सञ्चालनमा आएको बताउनु भयो ।

सन्तोष चालिसे

प्रकाशित मिति: मङ्लबार, भदौ २६, २०८०, ११:१९ बिहान

लेखक: समाचारपाटी