ताप्लेजुङ I कोसी प्रदेशको दुर्गम हिमाली जिल्ला ताप्लेजुङस्थित प्रसिद्ध धार्मिक स्थल पाथीभरा मन्दिरसम्म केबलकार निर्माण हुने भएपछि यसको पक्ष र विपक्षमा बहस चुलिएको छ। चार दशकअघि उठेको यो परियोजना अहिले मूर्तरूप लिने क्रममा रहेको छ।

२०७५ सालमा नेपाल सरकार मन्त्रिपरिषद्को निर्णयअनुसार पाथीभरा देवी दर्शन केवलकार प्रालिले केबलकार निर्माणको अनुमति लिएको थियो। पछिल्लो समय आइएमई समूहको संलग्नतापछि परियोजनाले गति लिएको छ। २.७५ किलोमिटर लम्बाइको केबलकारमा ३६ वटा यात्रुवाहक र दुईवटा सामान ढुवानीका गोन्डोला रहनेछन्, जसले यात्रुहरूलाई जम्मा १० मिनेट ३१ सेकेन्डमा गन्तव्य पुर्याउनेछ।

केबलकार निर्माणका लागि आवश्यक सबै सरकारी स्वीकृतिहरू प्राप्त भइसकेका छन्। परियोजना अन्तर्गत आवश्यक जग्गा व्यवस्थापन, वातावरणीय प्रभाव न्यूनीकरण, तथा वृक्षारोपणको योजना समेत अघि बढाइएको छ। परियोजनाका अनुसार काट्नुपर्ने प्रत्येक रुखको सट्टामा २५ वटा नयाँ बिरुवा रोप्ने योजना रहेको छ।

केबलकार निर्माणपछि करिब ३०० जनाले प्रत्यक्ष रोजगारी पाउनेछन्, जसमा ८० प्रतिशत स्थानीयलाई प्राथमिकता दिइनेछ। यसले स्थानीय उत्पादन, कृषि, घरेलु तथा हस्तकला प्रवर्द्धन गर्दै होटल, रेष्टुरेन्ट, तथा यातायात व्यवसायलाई समेत चलायमान बनाउने अपेक्षा गरिएको छ।

केबलकार निर्माणको विषयमा सामाजिक सञ्जालमा विभिन्न टिकाटिप्पणी भइरहेका छन्। केही समूहले मन्दिरको ऐतिहासिकता, पर्यावरणीय प्रभाव, र स्थानीय पहिचानमा असर पर्ने भन्दै विरोध जनाइरहेका छन्। तर, कम्पनीले भने मन्दिर परिसरको मौलिकता नबिग्रने, यात्रुहरूलाई सहजता पुग्ने, तथा धार्मिक पर्यटन प्रवर्द्धन हुने दाबी गरेको छ।

आइएमई समूहका अध्यक्ष तथा नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्षले परियोजनामा अवरोध नगर्न आग्रह गरेका छन्। “पाथीभरा देवी सम्पूर्ण नेपालीको आस्थाको केन्द्र हो। केबलकारले धार्मिक पर्यटन प्रवर्द्धन गर्दै स्थानीय रोजगारी सृजना गर्नेछ,” उनको भनाइ छ।

नेपाल सरकारले परियोजनालाई राष्ट्रिय प्राथमिकताको योजना अन्तर्गत राखी अघि बढाइरहेको छ। निर्माण कम्पनीले केबलकारको नाफाको केही प्रतिशत स्थानीय विकास परियोजनामा लगानी गर्ने प्रतिबद्धता जनाएको छ।

यस परियोजना सम्पन्न भएपछि ताप्लेजुङ पर्यटनको नयाँ युगमा प्रवेश गर्ने विश्वास गरिएको छ। अब, परियोजना सुचारु हुन सरकारी तथा निजी क्षेत्रको सहकार्य कत्तिको प्रभावकारी हुन्छ भन्ने विषय महत्वपूर्ण रहनेछ।

प्रकाशित मिति: मङ्लबार, माघ २९, २०८१, ५:३४ बेलुका

लेखक: समाचारपाटी