नेपाल पानी जहाज कार्यालयका कायममुकायम रजिष्टार मणिराम भुषालले कानून अभावको कारण आन्तरिक जलमार्ग नियमन गर्न नसकिएको बताउनुभएको छ ।

मंगलवार राष्ट्रिय सभाअन्तर्गको विधायन व्यवस्थापन समितिको बैठकमा बोल्दै उहाँले यस्तो बताउनुभएको हो । उहाँले नेपालको जलयात्रा नियमन तथा जलयानसम्बन्धी उद्योगहरुको दर्ता गर्नको लागि कानून निर्माणमा ढिलाई गर्न नहुने बताउनु भयो । उहाँले आन्तरिक जलयान दर्ताको काम शुरु नहुँदा पानी जहाज कार्यालयलाई थ्रेट रहेको बताउनु भयो । उहाँले आन्तरिक जलयात्राको लागि सबैभन्दा ठूलो समस्या वनहरुको रहेको बताउनु भयो । उहाँले सामुदायिक वनहरु जलमार्ग आफ्नै सोच्ने भएको कारण अवरोध सिर्जना हुनसक्ने उल्लेख गर्दै यसको समाधान गर्न जरुरी रहेको बताउनु भयो । उहाँले पानीजहाज विधेयकमा पानीजहाज उद्योगहरुमा कम्तिमा पनि ६० प्रतिशत नेपाली कामदार राख्न पाउनुपर्ने व्यवस्था राख्न सुझाव दिनुभयो । उहाँले विश्वका विकसित देशहरुले रकेट उडाउने तयारी गरिरहँदा नेपालजस्ता विकासशील देशहरुले जलयानको माध्यमबाट समृद्धि ल्याउन सकिने बताउनु भयो । यद्धपी कानूनी विज्ञहरुको संगठनबिना विधेयकमा काम गर्न नसकिने उहाँको जिकिर छ । 
उहाँले भन्नुभयो, ‘आन्तरिक जलयात्रा नियमनको लागि उहाँले भन्नुभयो, ‘नेपालमा जति बढी पानीजहाज उद्योगहरु दर्ता भयो त्यति नै हामीलाई फाइदा हुन्छ । अझै त्यसमा काम गर्ने मान्छे ५०, ६० प्रतिशत नेपाली हुनुपर्छ भन्यौं भने नेपाली नागरिकले रोजगारी पनि पाउँछ । एकदमै सम्भावना भएको क्षेत्र हो के यो । ठूला देशहरुले रकेट उडाउने तयारी गरिरहेका बेला नेपालजस्ता विकासशील राष्ट्र जलयानको माध्यमबाट फाइदा उठाउन सकिन्छ । पानी जहाजको ज्ञान नभएको ठूलो टिम नहुने हो भने यसमा काम गर्न सकिँदैन । त्यसकारण हामीले यो ऐनअन्तर्गत दुईवटा नियमावली बनाउने प्रयास गरेका छौं । एउटा, आन्तरिकको लागि र अर्को बाह्यको लागि । नेपालभित्रको लागि हाम्रै कानून भइहाल्यो बाहिरको लागि आईएलओका ५६ महासन्धीमध्ये हामीले पानी जहाज चलाउनका लागि आठ, दश वटा त कार्यान्वयन गर्नैपर्छ । नेपालको आन्तरिक जलयात्राको लागि हामीले छिट्टै काम गर्नुपर्नेछ । नागरिकलाई नागरिक परिचयत्र र आन्तरिकको लागि दर्ता नगर्ने हो भने पानी जहाज कार्यालयलाई सुरक्षा थ्रेट हुने बेला भइसक्यो । आन्तरिक जलयात्राको लागि सबैभन्दा ठूलो अवरोध वनको हुँदो रहेछ । किनभने वनहरुले त्यो जलमार्ग हाम्रै हो भन्नुहुँदो रहेछ । यसलाई समाधान गर्नुपर्ने देखिन्छ ।’

बैठकमा बोल्दै श्रम तथा व्यवसायजन्य विभागका निमित्त महानिर्देशक विपिन राज भण्डारीले विदेशी जहाज भाडामा लिएर नेपालको झण्डा राखेर चलाउन नपाउने बताउनु भयो । सांसदहरुले राखेका जिज्ञासाहरुको जवाफ दिँदै उहाँले कुनैपनि देशको भधmण्डा त्यसकेो प्रतिक भएको कारण नेपालमा दर्ता नभएका पानीजहाजमा नेपालको झण्डा राखेर चलाउन नपाइने बताउनु भयो ।
उहाँले भन्नुभयो, ‘विदेशी जहाज नेपालले भाडामा लिएर नेपालको झण्डा राखेर चलाउन पाइँदैन । झण्डा भनेको हाम्रो देशको प्रतिक हो । त्यसैले विदेशमा दर्ता भएको जहाज नेपालमा फेरि दर्ता गर्न पाउदैन । नेपालमा दर्ता भएको जहाजमा मात्र झण्डा राखेर चलाउन पाइन्छ ।’

बैठकमा मंगवार पानीजहाज (सञ्चालन तथा व्यवस्थापन) विधेयक, २०८१ मा पानीजहाज कार्यालय लगायतका निकायहरुसँग छलफल गरिएको छ ।

—न्युज एजेन्सी नेपाल

प्रकाशित मिति: बुधबार, फाल्गुन २१, २०८१, ६:०७ बिहान

लेखक: समाचारपाटी