राष्ट्रिय गौरवका आयोजनाहरु नै समयमा सम्पन्न हुन नसक्नुले मुलुकको नेतृत्व र निर्माण प्रक्रियाको क्षमता माथि प्रश्न उठेको सांसदहरुले बताएका छन् । 

बिहीवार प्रतिनिधि सभा अन्तर्गतको सार्वजनिक लेखा समिति बैठकमा बोल्दै अधिकाश सांसदहरुले यस्तो बताएका हुन् । उनीहरुले राष्ट्रिय गौरवका आयोजना भन्ने तर निर्माण प्रक्रिया वर्षौंसम्म नसक्नुले राज्यको संयन्त्र माथि प्रश्न उठ्ने गरेको बताए । उनीहरुले राज्यले निर्माण गर्न लागेको सडक मार्गलाई उचित व्यवस्थापन गरी समयमा नै निर्माण सम्पन्न गरी नागरिकलाई सहजता दिनु राज्यको दायित्व भएको बताए । सांसदहरुले निर्माण योजनाहरु निर्माणमा हुने ढिलाई त्यहाँ भित्रको भ्रष्टाचार भएको पनि बताए । उनीहरुले राष्ट्रिय गौरवका आयोजनामा ८० प्रतिशत पनि पुँजीगत खर्च नगर्ने र बेरुजु फस्र्यौट नगर्ने आयोजना प्रमुख कायम रहि रहन नहुने बताए । समितिको बैठकमा नेकपा एमालेका सचिव योगेशकुमार भट्टराईले राष्ट्रिय गौरवको आयोजना हुलाकी राजमार्गको निर्माण प्रगति सन्तोषजनक नभएको बताउनु भयो । उहाँले १८ वर्ष हुँदा पनि सडकको अवस्थाका विषयमा छलफल गर्नु भनेको नेपालको विकास निर्माणको प्रक्रिया र क्षमतामा माथिको प्रश्न भएको बताउनु भयो । उहाँले राजनीतिक नेतृत्वको मात्रै नभएर प्रशासनिक, प्राविधिक, विकास आयोजना योजनाविद् समेतको क्षमतामाथि प्रश्न उठेको दाबी गर्नुभयो । उहाँले हुलाकी राजमार्ग लगायत अन्य सडक आयोजनाहरुमा निर्माण सम्पन्न गर्नसक्ने गरी बजेट विनियोजन गर्न समितिबाट निर्देशन दिन आवश्यक रहेको बताउनु भयो । उहाँले हुलाकी राजमार्गमा भएका ठेक्काको रि–भ्यु गर्न जरुरी रहेको पनि बताउनु भयो । उहाँले ठेक्का ठिक छ भने निरन्तरता र नभएर परिवर्तन गर्न सरकारले तदरुपता देखाउनु आवश्यक रहेको बताउनु भयो । उहाँले कमला पुल निर्माण समयमा निर्माण भएमात्रै पनि ६० लाख जनसंख्या भएको मधेस प्रदेशलाई सहज हुने बताउनु भयो । उहाँले राष्ट्रिय गौरवका आयोजनामा ८० प्रतिशत पनि पुँजीगत खर्च नगर्ने आयोजना प्रमुख तत्काल बर्खास्त गर्न आवश्यक रहेको बताउनु भयो । 
उहाँले भन्नुभयो,‘राष्ट्रिय गौरवको आयोजना हुलाकी राजमार्गले निर्माण प्रगति राम्रो देखाउन सकेको छैन । १८ वर्ष हुँदा पनि यो सडकको अवस्थाका विषयमा छलफल गर्नु भनेको नेपालको विकास निर्माणको प्रक्रिया र क्षमतालाई देखाउँछ । राजनीतिक नेतृत्वको मात्रै नभएर प्रशासनिक, प्राविधिक, विकास आयोजना योजना विद्समेतको क्षमता माथि प्रश्न उठ्छ । हुलाकी राजमार्ग लगायत अन्य सडक आयोजनाहरुमा निर्माण सम्पन्न गर्नसक्ने गरी बजेट विनियोजन गर्नु निर्देशन दिन आवश्यक छ । हुलाकी राजमार्गमा भएका ठेक्काको रि–भ्यु गर्न जरुरी छ । ठेक्का ठिक छ भने निरन्तरता र नभएर परिर्वतन गर्नुपर्छ । कमला पुल निर्माण हुने हो भने ८ जिल्ला सजिलै र सहज रुपमा जान सकिन्छ । कमला नदिको पुलमा राज्यको ध्यान नपुग्दा ६० लाख जनसख्या भएको मधेश प्रदेशलाई धेरै अफ्ठ्यारो बनाएको छ । आयोजनाहरुमा बेरुजु देखिर्दै छ । बेरुजु फस्र्यौट नगर्ने,राष्ट्रिय गौरवका आयोजनामा ८० प्रतिशत पनि पुँजीगत खर्च नगर्ने आयोजना प्रमुख किन बस्ने ? आयोजना प्रमुखको मूल्याङ्कनको विषय बन्नुपर्छ ।’

नेपाली काँग्रेसका नेता अर्जुननरसिंह के.सी.ले नेपालका विकास निर्माणका कामले तिब्रता नपाउनुको कारण बजेट अभाव मात्रै नभइ आयोजना व्यवस्थापन र नेतृत्वको कमजोरी भएको बताउनु भयो । उहाँले आयोजनाभित्र भएको लापरबाही,भ्रष्टाचार पनि मुल कारक तत्व भएको दाबी गर्नुभयो । उहाँलेयसलाई सही मूल्याङ्कन गरी त्यस्ता कार्यको अन्त्य गर्न आवश्यक रहेको बताउनु भयो । उहाँले निर्माण आयोजनाहरुको सबै भन्दा कम मूल्यमा हुने बिल्डिङ प्रमुख कारण बन्दै आएको पनि बताउनु भयो । उहाँले हुलाकी राजमार्ग महत्वपूर्ण सडक मार्ग भएको भन्दै आर्थिक मेरुदण्डको रुपमा विकास गर्न आवश्यक रहेको बताउनु भयो । 
उहाँले भन्नुभयो,‘नेपालका विकास निर्माणका कामले तिब्रता नपाउनुको कारण बजेट अभाव मात्रै होइन । आयोजना व्यवस्थापन र नेतृत्वको कमजोरी पनि हो । त्यस्तै आयोजनाभित्र भएको लापरबाही,भ्रष्टाचार मुल तत्व हुन् । यसलाई सहि मूल्याङ्कन गरी त्यस्ता कार्यको अन्त्य गर्न आवश्यक छ । निर्माण आयोजनाहरुको सबै भन्दा कम मूल्यमा हुने बिल्डिङ प्रमुख कारण बन्दै आएको छ । त्यसले पनि धेरै काम नहुने गरेको छ । हुलाकी राजमार्ग अत्यन्तै महत्वपूर्ण सडक मार्ग हो । आर्थिक रुपमा पनि मेरुदण्डको रुपमा विकास गर्न सकिन्छ । ६५ प्रतिशत काम भएपनि गुणस्तरमा कस्तो छ ।’

बैठकमा बोल्दै डा.अमरेशकुमार सिंहले हुलाकी राजमार्ग आफूहरुको पस्ता बाँचुन्जेल नबन्ने ठोकुवा गर्नुभयो । उहाँले अझै कम्तीमा २० वर्ष हुलाकी राजमार्ग बन्न नसक्ने बताउनु भयो । उहाँले नेपालको हुलाकी राजर्मागको डिजाइन विश्वका कुनैपनि देशमा नभएको मापदण्डमा बनाउन लागि रहेको बताउनु भयो । उहाँले १४ वर्षमा एउटा पुल बनाउन नसक्ने सडक विभागले देशमा सडक बनाउँछ भन्ने विश्वास नभएको बताउनु भयो । उहाँले हुलाकी राजमार्गको ठेक्का दिएर सडक विभागले दुई÷चार जना सांसद बनाउने काम मात्रै गरेको बताउनु भयो । हुलाकी राजमार्गको रकम अनियमितता गरेर संघीय र प्रदेशमा सांसद भएको आरोप लगाउनु भयो । 

नेकपा (माओवादी केन्द्र) का सांसद लेखनाथ दाहालले राष्ट्रिय गौरवका आयोजनाहरु समयमा सम्पन्न नहुने र भएपनि गुणस्तरहिन हुने गरेको बताउनु भयो । उहाँले सडकको ठेक्का लिएर र मोविलाइजेसनको पैसा लिएर एकैपटक आयोजनाको म्याद थप गर्न निर्माण कम्पनी जाने गरेको आरोप लगाउनु भयो।  उहाँले राज्यका प्रशासनिक,निर्माण कम्पनीको लापरबाहीका कारण पनि ४५ अर्ब लागत अनुमान गरेको आयोजनामा १ खर्ब पुगेको बताउनु भयो । सांसद दाहालले हुलाकी राजमार्गको ६५ प्रतिशत भएको काम पनि गुणस्तरहिन भएको दाबी गर्नुभयो । उहाँले सडकको भुक्तानी दिन पनि सम्बन्धित निकायका अधिकारीलाई निर्माण व्यवासायीहरुले गर्नुपर्ने भुक्तानीको अन्त्य हुन आवश्यक रहेको बताउनु भयो । कमिसन र भ्रष्टाचारबाट नेपालका पूर्वाधार आयोजनाहरुको अन्त्य गर्नुपर्नेमा उहाँको जोड थियो । 

बैठकमा बोल्दै सांसदहरुले विकास निर्माणमा भएको ढिला सुस्तीलाई तिब्रता दिन सरकारले उचित कदम चाल्न आवश्यक रहेको बताए । उनीहरुले सरकारले हुलाकी राजमार्ग लगाय अन्य आयोजनाहरुको निर्माण कार्यलाई समयमा नै सम्पन्न गर्नेगरी निर्माण कम्पनी,आयोजनालाई निर्देशन दिन सुझाव दिए ।

—न्युज एजेन्सी नेपाल

राष्ट्रिय गौरवका आयोजना

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत्र २३, २०८०, १०:०८ बिहान

लेखक: समाचारपाटी