मनाङ । हिमाली जिल्ला मनाङमा स्याकुम (छेटुअर्थात् मितेरी) पर्व मनाइएको छ । भ्रातृत्व, दिदीबहिनीका साथै आफन्तमा एकता कायम गराउने पर्वका रुपमा मितेरी पर्व मनाउने गरिन्छ । 

यस पर्व विशेषतः महिलाको संलग्नतामा २० गतेदेखि मनाउने प्रचलन छ । चार-पाँच दिनसम्म गुफामा बसोबास गरी पूजाआजा गर्ने र दुई दिन मितेरी लगाउने प्रचलन रहेको छ । छेटु मेला सकिएपछि मितेरी लगाउने चलन रहेको स्थानीय बताउँछन् । गुफामा पुगेर आमा समूहको सक्रियतामा कार्यक्रम आयोजना गरिन्छ । मरेपछि पनि छिटो भेटिने विश्वासका साथ मितेरी तथा गुफामा पूजाआजा गर्ने प्रचलन रहेको स्थानीय माया गुरुङले बताउनुभयाे। 

मनाङ ङिस्याङ गाउँपालिका–५ भ्राकामा रहेको मिलेरेपा गुफामा लामाले ग्रन्थ पढेर पूजापाठ गरी मितेरी लगाउने कर्मा छिरिङ गुरुङले जानकारी दिनुभयाे । उनका अनुसार तत्कालीन सात गाउँ वा मनाङ ङिस्याङ गाउँपालिकाको सबै वडाका स्थानीयको सहभागितामा पर्व मनाउने गरिन्छ । 
    
छेटुमा मेला हेर्न र मितेरी गाँस्नका लागि जिल्लावासीको सहभागिता रहने विशेष गरी मनाङ जिल्लावासीकै सहभागिता रहन्छ । नाचगानसहित यो पर्व मनाउने प्रचलन रहेको छ । गुफामा नाचगानसहित लामाले ग्रन्थ वाचन गरी लुगाकपडालाई पुजेर सकाएपछि मितेरी लगाउने कार्य प्रारम्भ हुने गुरुङले बताउनुभयाे। 
    
उहाँले भन्नुभयाे, 'लामाले पुजेर सकाएपछि पुज्न राखेको कपडा लामाले दुई जनाको कपडा उचाल्दा जसको कपडा भागमा पर्छ, उसैसँग छेटु वा मितेरी लगाउने गरिन्छ ।' भगवान्लाई पुजेर नै मितेरी गाँसेर एकापसको सम्बन्ध जोडिन्छ । यसरी मितेरी साइनो गाँसिदा सम्बन्धमा प्रगाढता कायम रहने धार्मिक विश्वास रहेको छ । 

मित्रताको प्रतीकरुपमा मिलेरेपा गुफालाई लिइन्छ । परापूर्वकालमा राजाले सिकार खेल्दै जाँदा मिलेरेपासँग भेट भएर हत्या, हिंसाको अन्त्य गर्न सफल भएको किम्वदती रहेको छ । हिंसात्मक घटनाको अन्त्य गरिएको र मितेरी सम्बन्ध कायम भएकाले यस गुफालाई सदासर्वदा सहिष्णुता कायम गर्न भूमिका खेल्ने किम्वदन्ती रहेको छ । 

मनाङमितेरी पर्व

प्रकाशित मिति: शनिबार, असार ३०, २०८०, ३:०७ बेलुका

लेखक: समाचारपाटी