गृह मन्त्रालयका सचिव दिनेश भट्टराईले स्वास्थ्यकर्मी र स्वास्थ्य संस्थालाई सुरक्षित वातावरणमा कार्य गराउन गृह प्रशासन तयार रहेको बताउनुभएको छ ।

शुक्रवार शिक्षा,स्वास्थ्य तथा सूचना प्रविधि समितिको बैठकमा गृह सचिव भट्टराईले स्वास्थ्यकर्मीलाई पूर्ण रुपमा सुरक्षित तुल्याउन सुरक्षा प्रशासन तयार रहेको बताउनुभएको हो । उहाँले चिकित्सकहरुमाथी विभिन्न ठाउँमा आक्रमण भएको भन्दै घटनामा संलग्न दोषिलाई कारबाही गरिने बताउनु भयो । उहाँले चिकित्सकहरुका जायज माग सम्बोधन गर्न सरकार सधैँ तयार रहेको भन्दै वार्ता,संवादद्धारा हुनसक्ने दीर्घकालीन नीतिगत र संरचनागत प्रवन्धद्वारा हुने विषयलाई  सडकमा आएर सेवा अवरुद्ध गर्न जरुरी नभएको बताउनु भयो । उहाँले स्वास्थ्यकर्मीमाथि भएका घटनाहरुमा प्रचलीत कानूनले दिएको सिमा र परिधिभित्र रहेर कानून बमोजिम कारबाही अघि बढाइएको बताउनु भयो । 

उहाँले भन्नुभयो, ‘घटनाहरु विभिन्न ठाउँमा भए । मैले भनेकादेखि बाहेकका ठाउँमा पनि घटेका छन् । ती घटनाहरुमा प्रचलीत कानूनले दिएको सीमा र परिधिभित्र रहेर कानून बमोजिम कारबाही गर्ने र दोषीलाई कानूनले तोकेको प्रक्रिया अपनाएर जस्टीसमा ल्याउन समग्र प्रशासन तयार छ । हामी विधिको शासनभित्र छौं । विधिको शासनले विधिमा भएका प्रावधान र विधिले निर्दिष्ट गरेका प्रक्रिया पालना गर्नुपर्छ । कानूनको पूर्णतः कार्यान्वयन गर्नुपर्छ । स्वास्थ्यकर्मीलाई पूर्ण रुपमा सुरक्षित तुल्याउन सुरक्षा प्रशासन तयार छ । आग्रह के मात्रै हो भने अरु कानूनहरु पनि छन् । चिकित्सकहरुले बिरोधका कार्यक्रमहरु गरिरहनुभएको छ । हाम्रो बिरोध कार्यक्रम सर्वसाधारणलाई पीडित र प्रताडित बनाउने गरी गरेको छ की छैन । त्यो हिसावले संवेदनशिल भइदिनुहुन आग्रह गर्छु । गृह मन्त्रालय सुरक्षा व्यवस्था गर्न तयार छ । वार्ता, संवाददरा हुनसक्ने दीर्घकालीन नीतिगत र संरचनागत प्रवन्धद्वारा हुने विषयलाई  सडकमा आएर सेवा अवरुद्ध गर्न जरुरी छैन । तपाईहरु सडकमा आएको ६÷८ घण्टा भित्र तपाईहरुले राखेको बटमलाईन कार्यान्वयनमा गएको छ ।’ 

समितिको बैठकमा नेपाल चिकित्सक संघका अध्यक्ष डा.अनिलविक्रम कार्कीले स्वास्थ्यकर्मी सम्बन्धी ऐन अपूरो भएको बताउनु भयो । उहाँले चिकित्सकहरुमाथि दिनहुँ हातपात भएको भन्दै राजनीतिक दलको दृढ संकल्प अहिलेको आवश्यकता रहेको बताउनु भयो । स्वास्थ्यका समस्याहरु सम्बोधन गर्न स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले पठाएका फाइलहरु अर्थ मन्त्रालयमा चाङ लागेर बसेको बताउनु भयो । उहाँले स्वास्थ्यकर्मीको दरबन्दी नथपिने, चिकित्सकहरुले अतिरिक्त समय काम गरेको भत्ता नपाउने, चिकित्सकहरुले कति घण्टा काम गर्ने भन्ने नतोकिएको लगायतका समस्या रहेको बताउनु भयो । डा.कार्कीले हरेक घटनामा डाक्टरलाई कुटिने गरिएको भन्दै लापरबाही भन्ने शब्द परिवर्तन हुनुपर्ने बताउनु भयो । 

उहाँले भन्नुभयो, ‘कारबाही नगर्दा मनोबल बढेको छ । स्वास्थ्यमा निकै कम बजेट विनियोजन भयो । डाक्टरले मुस्कानसहितको सेवा दिएन । ७२ घण्टा काम गरेर दुई सय जना बिरामी हेरेर मुस्कान सहितको सेवा कसरी दिने । पहिलो दृढ राजनीतिक दलको संकल्प चाहिएको छ । चिकित्सकमाथि हुने दुव्र्यवहारमा राजनीतिक दलका कार्यकर्ताहरुको संलग्न रहेको देखिन्छ । लेनदेन भएको घटनामा राज्यले रोक्नुपर्यो । अहिलेको स्वास्थ्यककर्मी ऐन अपुरो छ । पोखरा घटनामा डाक्टरलाई लाठी हानेर जेलमा हालिएको छ । हामीलाई ढुक्कले उपचार गर्न दिनुहोस् । राज्यले हामीलाई गलत व्यवहार गरिरहेको छ । स्वास्थ्य मन्त्रालयबाट अर्थ मन्त्रालयमा फाईलको चाङ मात्रै बढ्यो । चिकित्सकहरुले अतिरिक्त समय काम गरेको भत्ता पाउन सकेको छैन । चिकित्सकहरुले कति घण्टा काम गर्ने भन्ने पनि तोकिएको छैन । प्रहरीले कुट्नेको नाम समेत सार्वजनिक गर्दैन । समाजको स्वास्थ्य सम्बन्धी सचेतना बढाउनै पर्छ । मेडिकलल प्राक्टिस शतप्रतिशत हुँदैन । भवितव्य हुन्छ नै । अस्पतालमा भएको मृत्युलाई स्वीकार्नुपर्छ । हरेक कुरामा डाक्टरलाई कुटिन्छ । लापरबाही भन्ने शब्द छ के । यसलाई पनि चेन्ज गर्नुप¥यो । मृत्युु भएपछि पीडित, कुटाई खाने पीडक । स्वास्थ्यकर्मीको ऐन अपुरो नै छ । स्वास्थ्यकर्मीमाथी दुव्र्यवहार हुँदा सिधा जेल जानुपर्ने व्यवस्था हुनुपर्छ । मीत्र राष्ट्र भारतमा डाक्टरलाई अभद्र व्यवहार गरे दुई वर्ष जेल । वा, र केही छैन ।’ उहाँले मेडिकलल प्राक्टिस शतप्रतिशत नहुने बताउनु भयो ।

गृहसचिव दिनेश भट्टराईस्वास्थ्यकर्मी

प्रकाशित मिति: शनिबार, अशोज १३, २०८०, १:०९ बेलुका

लेखक: समाचारपाटी